ISO, mevcut ve yeni yönetim sistemi standartlarının çoğunda bir değişiklik yayınladı. Değişiklik, şirketlerin, kuruluşun bağlamını ve ilgili tarafların ihtiyaçlarını analiz ederken iklim değişikliği risklerinin önemini göz önünde bulundurmalarını gerektiren bir metin içeriyor.

Değişiklik, ISO’nun iklim değişikliğiyle mücadele etmeyi ve iklim gündemine katkıda bulunmayı taahhüt ettiği ISO Londra Deklarasyonu’nu takip ediyor.

Bazı standartlar için iklim değişikliği riskleri ilk akla gelen olmayabilir. ISO’nun amacı, bir bağlantıyı zorlamak değil, her kuruluşun iklim değişikliğini bağlamsal analizlerinin bir parçası olarak ele almasını ve uygun görüldüğü takdirde yönetim sisteminin tasarımı ve uygulamasında dikkate almasını sağlamaktır.

Kuruluşun bağlamını ve ilgili tarafların ihtiyaç ve taleplerini anlamak zaten zorunludur ve ISO standardının Uyumlu Yapısı’nın 4. Bölümünde özetlenmiştir. Bu bağlamda, gerekli olan tek yeni eylem, iklim değişikliğinin bir konu olarak her zaman bu analizin bir parçası olarak ele alınmasıdır.

İklim değişikliği değişikliği, gereklilikleri ve şirketlerin sertifikalandırılabileceği standartları belirleyen tüm A Tipi ISO yönetim sistemi standartları için geçerlidir. Bunlara aşağıdaki standartlar dahildir: ISO 14001, ISO 15378, ISO 19443, ISO 21001, ISO 22000, ISO 22301, ISO 28000, ISO 29001, ISO 37001, ISO 45001, ISO 50001, ISO 9001, ISO/IEC 20000 ve ISO/IEC 27001

İklim değişikliğinin içsel önemi, farklı kapsamları ve amaçlarından dolayı farklı standartlar için büyük ölçüde farklılık gösterecektir. Ayrıca, kuruluşun konumu ve niteliği (örneğin iş sektörü, süreç türü, ürün ve hizmetler vb.) gibi faktörlere de bağlı olacaktır.

Gereksinim nedir?

Değişiklik, Uyumlaştırılmış Yapının 4. Bölümünde (ISO/IEC Yönergeleri Kısım 1 Konsolidasyon ISO Eki’nin Ek SL’sinin Ek 2’si) yer almaktadır:

• 4.1 Aşağıdaki cümlenin eklendiği kuruluşun ve bağlamının anlaşılması: “Kuruluş, iklim değişikliğinin ilgili bir konu olup olmadığını belirleyecektir”.
• 4.2 İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin anlaşılması: “NOT: İlgili tarafların iklim değişikliğiyle ilgili gereksinimleri olabilir.” cümlesi eklenmiştir.

Özetle, yeni gereklilik, kuruluşların iklim değişikliğinin ilgili bir konu olup olmadığını ve ilgili tarafların iklim değişikliğiyle ilgili gereklilikleri olup olmadığını belirlemelerini şart koşmaktadır. İlgili bir konu olduğu tespit edilirse, iklim değişikliğinin yönetim sisteminin geliştirilmesi ve uygulanmasında dikkate alınması gerekmektedir. Halihazırda bir ISO standardına göre sertifikalandırılmış bir yönetim sisteminiz varsa, bu tür bir bağlamsal analiz zaten yürütüyorsunuz demektir. Tek fark, iklim değişikliğinin analizinizde her zaman dikkate alınması gereken bir konu olması ve ilgili bulunursa yönetim sisteminizin bir parçası olması gerektiğidir.

Sera gazları, küresel ısınma ve iklim değişikliği, 30 yılı aşkın süredir hükümetlerin, yetkililerin, işletmelerin, STK’ların ve toplumun genelinin gündeminde yer almaktadır. Emisyonların olumsuz etkileri ortadadır ve herkesin katkısı hayati önem taşımaktadır.

Birçok kuruluş, iklim değişikliğinin işletmelerini nasıl etkilediğini çoktan belirledi. Henüz belirlememiş olanlar için bu, iklim değişikliği risklerini değerlendirmeye başlamak ve yönetim sistemini zorluklarla başa çıkmaya yardımcı olacak şekilde donatmak için bir fırsat olabilir.

---

Dr.(phD) İsmail GÖKDAYI